Ważna informacja dla osób, które pobierają świadczenia wychowawcze (500+) na pierwsze dziecko lub na pierwsze i kolejne dziecko.
Podstawa prawna: ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U z 2017 r. poz. 1851 ze zm.).
Nowe zasady ustalania dochodu w sytuacji utraty i uzyskania dochodu.
Od 1 sierpnia 2017 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące ustalania dochodu rodziny, które mają zastosowanie do ustalenia prawa do świadczeń wychowawczych na okres zasiłkowy 2017/2018 , który rozpoczął się 1 października 2017 r.
Nowe przepisy wyłączają stosowanie przepisów dotyczących utraty i uzyskania dochodu w sytuacji, gdy wnioskodawca lub członek jego rodziny utraci dochód z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej i w okresie 3 miesięcy od daty utraty dochodu ponownie uzyska dochód u tego samego pracodawcy, zleceniodawcy lub zamawiającego dzieło lub ponownie rozpocznie pozarolniczą działalność gospodarczą.
Nowe regulacje są zawarte w przepisach:
– art. 7 ust. 3a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U z 2017 r. poz. 1851 ze zm ) zwanej dalej ustawą– przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu nie stosuje się do dochodu z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej i dochodu z tytułu wyrejestrowania lub rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli członek rodziny lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego utracili dochód z tych tytułów i w okresie 3 miesięcy licząc od dnia utraty dochodu uzyskali dochód u tego samego pracodawcy lub zleceniodawcy lub zamawiającego dzieło lub ponownie rozpoczęli pozarolniczą działalność gospodarczą
– art. 18 ust. 5a ustawy: w przypadku przyznania świadczenia wychowawczego po uwzględnieniu utraty dochodu z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, po upływie 3 miesięcy licząc od dnia utraty dochodu, ustalone prawo do świadczenia wychowawczego weryfikuje się z uwzględnieniem art. 7 ust. 3a ustawy
– art. 25 ust. 2 pkt 1a ustawy – za nienależnie pobrane świadczenie wychowawcze uważa się świadczenie wychowawcze wypłacone w związku z zastosowaniem przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu – po ustaleniu, że wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 7 ust. 3a ustawy.
Przykłady
- Ojciec wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko w sierpniu 2017 r. na nowy okres rozpoczynający się 1 października 2017 r. Jednocześnie we wniosku zaznaczył, że w rodzinie miała miejsce sytuacja związana z utratą i uzyskaniem dochodu. W toku postępowania organ ustalił, że:
– matka dziecka pracowała na umowę o pracę w okresie od 1 września 2016 r. do 31 maja 2017 r. w firmie „A”,
– od 1 lipca 2017 r. matka dziecka ponownie została zatrudniona na umowę o pracę na czas nieokreślony w firmie „A”.
W powyższym przypadku, organ właściwy nie zastosuje przepisów o utracie dochodu do dochodu z zatrudnienia zakończonego z dniem 31 maja 2017 r. oraz nie zastosuje przepisów o uzyskaniu dochodu w stosunku do dochodu z zatrudnienia rozpoczętego w 1 lipca 2017 r. Wynika to z brzmienia art. 7 ust. 3a ustawy – matka dziecka, w okresie 3 miesięcy od daty utraty zatrudnienia (tj. w okresie od dnia 31 maja 2017 r. do dnia 31 lipca 2017 r.) podjęła pracę u tego samego pracodawcy. Ustalając dochód rodziny, organ właściwy powinien zatem w opisanym przypadku ustalić dochód matki dziecka w oparciu o jej dochód z 2016 r. – ma tu miejsce uzyskanie dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres na który ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego z tytułu zatrudnienia rozpoczętego 1 września 2016 r., co oznacza, że dochód ten ustala się dochód dzieląc go przez liczbę miesięcy, w których dochód ten był uzyskiwany w 2016 r., czyli przez 4 (pozostający bez zmian art. 7 ust. 2 ustawy).
- Ojciec wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko w sierpniu 2017 r. na nowy okres rozpoczynający się 1 października 2017 r. Jednocześnie we wniosku zaznaczył, że w rodzinie miała miejsce sytuacja związana z utratą dochodu. W toku postępowania organ ustalił, że matka dziecka pracowała na umowę o pracę w okresie od 1 września 2016 r. do 31 lipca 2017 r. w firmie „A” i od 1 sierpnia 2017 r. pozostaje bezrobotna. Organ właściwy ustala prawo do świadczenia wychowawczego we wrześniu 2017 r. W powyższym przypadku, organ właściwy ustalając prawo do świadczenia wychowawczego: – uwzględni utratę dochodu matki dziecka z zatrudnienia i w przypadku spełnienia kryterium dochodowego, przyzna świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko na okres od 1 października 2017 r. do 30 września 2018 r.,
– po upływie 3 miesięcy od daty utraty dochodu przez matkę dziecka, organ właściwy zweryfikuje prawo do świadczenia wychowawczego i ustali, czy w tym okresie(czyli od 31 lipca 2017 r. do 31 października 2017 r.) matka dziecka uzyskała dochód z zatrudnienia w związku z podjęciem pracy u tego samego pracodawcy,
– w przypadku ustalenia, że okresie od 31 lipca 2017 r. do 31 października 2017 r. matka dziecka uzyskała dochód z zatrudnienia w związku z ponownym podjęciem pracy u tego samego pracodawcy, organ właściwy wszczyna postępowanie w sprawie nienależnie pobranych świadczeń przyznanych i wypłaconych od października 2017 r.
- Ojciec wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko w sierpniu 2017 r. na nowy okres rozpoczynający się 1 października 2017 r. Jednocześnie we wniosku zaznaczył, że w rodzinie miała miejsce sytuacja związana z utratą i uzyskaniem dochodu. W toku postępowania organ ustalił, że:
– matka dziecka pracowała na umowę o pracę w okresie od 1 stycznia 2017 r. do 31 marca 2017 r. w firmie „A”,
– od 1 kwietnia 2017 r. matka dziecka została zatrudniona ponownie u pracodawcy z firmy „A”, ale na umowę zlecenie na okres do 31 grudnia 2017 r.
W powyższym przypadku, organ właściwy nie zastosuje przepisów o utracie dochodu w stosunku do dochodu z zakończonego w dniu 31 marca 2017 r. zatrudnienia na umowę o pracę oraz nie zastosuje przepisów o uzyskaniu dochodu w stosunku do dochodu z zatrudnienia na umowę zlecenie rozpoczętego 1 kwietnia 2017 r. Wynika to z brzmienia art. 7 ust. 3a ustawy – matka dziecka w okresie 3 miesięcy od daty utraty zatrudnienia (31 marca 2017r.) podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową w postaci pracy na umowę – zlecenie u tego samego pracodawcy/zleceniodawcy (1 kwietnia 2017 r.). Ustalając prawo do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko, organ właściwy zastosuje zatem przepis art. 7 ust. 3 ustawy, czyli powiększy dochód rodziny z roku „bazowego” o kwotę osiągniętego przez matkę dziecka dochodu za miesiąc następujący po miesiącu, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu, tj. o kwotę dochodu osiągniętego za luty 2017 r.
- Ojciec wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko w sierpniu 2017 r na nowy okres rozpoczynający się 1 października 2017 r. Jednocześnie we wniosku zaznaczył, że w rodzinie miała miejsce sytuacja związana z utratą i uzyskaniem dochodu. W toku postępowania organ ustalił, że:
– ojciec dziecka prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą od 2012 r. do 31 stycznia 2017 r. (data wyrejestrowania działalności gospodarczej),
– od 1 kwietnia 2017 r. ojciec dziecka ponownie rozpoczął pozarolniczą działalność gospodarczą i nadal ją prowadzi w dniu ustalania prawa do świadczenia wychowawczego. W powyższym przypadku, organ właściwy nie zastosuje przepisów o utracie dochodu w stosunku do dochodu z wyrejestrowanej 31 stycznia 2017 r. działalności gospodarczej oraz przepisów o uzyskaniu dochodu w stosunku do dochodu z rozpoczętej ponownie 1 kwietnia 2017 r. pozarolniczej działalności gospodarczej. Wynika to z brzmienia art. 7 ust. 3a ustawy – ojciec dziecka w okresie 3 miesięcy od dnia wyrejestrowania pozarolniczej działalności gospodarczej ponownie rozpoczął prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej (bez znaczenia pozostaje rodzaj/przedmiot ponownie rozpoczętej pozarolniczej działalności gospodarczej) Ustalając dochód rodziny, organ właściwy uwzględni zatem dochód ojca dziecka z pozarolniczej działalności gospodarczej, który był osiągnięty w roku „bazowym”, czyli w roku 2016.
- Rodzina 3 – osobowa: rodzice i jedno dziecko. Dochód tej rodziny za 2016 r. wyniósł 450 zł miesięcznie w przeliczeniu na osobę w rodzinie. W związku z tym, matka dziecka otrzymuje świadczenie wychowawcze na pierwsze. W trakcie trwania okresu, na który zostało ustalone prawo do świadczenia wychowawczego, w listopadzie 2017 r., ma miejsce sytuacja oznaczająca uzyskanie dochodu – ojciec dziecka podjął zatrudnienie – rozpoczął wykonywanie pracy na podstawie umowy o pracę-stosunku pracy. W tym przykładzie, miesiącem, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu, jest miesiąc listopad 2017 r., tj. miesiąc rozpoczęcia wykonywania pracy na podstawie zawartej umowy o pracę. Zgodnie z ww. art. 7 ust. 3 ustawy, ustalając zatem prawo do świadczenia wychowawczego na pierwsze dziecko w tej rodzinie, należy uwzględnić dochód uzyskany przez ojca dziecka, z tytułu podjęcia zatrudnienia, doliczając do dochodu rodziny z roku „bazowego”, kwotę dochodu osiągniętego za miesiąc następny, tj. za grudzień 2017 r. (niezależnie od daty pobrania wynagrodzenia należnego za miesiąc grudzień z tego zatrudnienia). Oznacza to w omawianym przykładzie, że jeżeli doliczenie dochodu uzyskanego za miesiąc grudzień 2017 r., spowoduje przekroczenie kryterium dochodowego i tym samym utratę prawa do świadczenia wychowawczego, zgodnie z art. 18 ust. 6 ustawy, będącym konsekwencją art. 7 ust. 3 w zakresie skutków przekroczenia kryterium dochodowego z powodu uzyskania dochodu, świadczenie wychowawcze nie będzie przysługiwać od 1 stycznia 2018 r.